12 Eylül’ü 13 Eylül’e bağlayan geceyi Bigalı Köyünde kamp yaparak geçirdik. 19.Tümen savaş zamanı burada, bu köyde karargahını kurmuştu. 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal’ de Bigalı Köyünde Karargahı ile beraber kalmış,birlikleri buradan savaş alanına sevk etmişti.Muazzam bir duygu bizim ki,aynı yerde, aynı köyde kamp yaparak geceyi geçirmek. Zaten aynı duyguyu yaşamak için çıkmadık mı? yola. Gelibolu Yarımadası Şehitlere Saygı Turu’ nu o muhteşem duyguyu tatmak ve Şehitleri anmak,onlara saygımızı sunmak,dualarımızı ruhlarına adamak için yapmadık mı.
Bigalı Köyü; Çanakkale ilinin Eceabat ilçesine bağlı bir köydür.
Çanakkale iline 15 km, Eceabat ilçesine 7 km uzaklıktadır. 1900 yılı başlarında Balıkesir nüfuslu Boğaali isimli asker kökenli kişi tarafından kurulmuştur. Köyün ilk adı da Boğalı’dır. Çanakkale savaşlarında 19. Tümene bağlı 57 nci, 27 nci ve 72 nci Alaylarla cepheye ilk gidilen noktadadır. Mustafa Kemal 14-25 Nisan 1915 de Yarbay rütbesi ile Tümen Komutanı olarak Bigalı Köyünde kalmış ve savaş hazırlıklarını Muhtar Hacı Hüseyin Kanyılmaz’ ın evinde yapmıştır. Bu ev şimdi ATATÜRK EVİ olarak müze haline getirilmiştir.
Ve bu gün turumuzun 3 ncü günü savaş bölgesine tam olarak girmiş olacak ve o anları anlamaya çalışacağız.
Bu gün çok uzun olacak, göreceklerimiz yaşayacaklarımız çok, yazacaklarımda çok olacak.
3 ncü Gün 13 Eylül 2017 Bigalı-Büyükanafarta-Arıburnu-Kanlısırt-57. Piyade Alay Şehitliği-Cesarettepe-Conkbayırı-Alçıtepe-Seddülbahir-Ertuğrul Koyu:
Bigalı Köyü Sabahı.
Geceyi, muhtar olmadığı için muhtar azasından aldığımız izin ile 19.Tümen Harp Malzemeleri Sergi Yeri’ nin hemen yanında,Atatürk Heykelinin arka planında bulunan yani 19.Tümen’ in Bigalı Köyünde Karargah kurduğu bölgede kamp yaparak geçirdik.
Bizim için muazzam bir şey oldu,turumuzun anlamına yakışan şekilde bir kamp yeri oldu.Üstelik çok huzurlu bir gece geçirdik.
Şimdi Bigalı Köyünde ziyaret edeceğimiz yerler var sonrasında yola devam edeceğiz.
19. Tümen Harp Malzemeleri Sergi Yeri.
Eşyalarımızı yükleyip fazla uzağa gitmeden kamp attığımız yerin yanında bulunan 19.Tümen Harp Malzemeleri Sergi Yeri’ nin kapısına geldik.Sabah erken olduğu için daha açılmamıştı.Ben köyün kahvehanesine gidip sorumlusunu öğrendim ve telefon ettirdim, sağ olsun köyün imamı imiş daha bir dakika dolmadan hemen geldi.O arada bir aile daha gelmişti,gezmeye başladık.19.Tümen Harp Malzemeleri Sergi Yeri’ nin Hikayesi;Bigalı Köyünün meydanındaki bu tarihi bina restore edilerek Yarbay Mustafa Kemal’in kumandanlığını yaptığı 19. Piyade Tümenin anısına müze olarak açılmıştır. Çeşitli fotoğraf ve objelerin sergilendiği müze ziyaretçilerini beklemektedir.2000 yılında Bigalı Köyünde göreve başlayan Köy İmam Hatibi Mehmet Tosun, Çanakkale Savaşlarından kalma tüfek namlularının köydeki bir evde pencere korkuluğu olarak kullanıldığını gördü. Tosun, bina sahibine parasını ödeyerek bu namluları satın aldı. Ardından bir başka binada da kasaturaların duvara çakılarak üzerine raf yapıldığını fark etti. İmam Mehmet Tosun, bu kasaturaları da satın aldıktan sonra, savaş objelerini toplamaya karar verdi. Hem köyden hem de civardan toplanan savaş objeleri için köy muhtarlığından bu bina kiralanarak müzeye çevrildi. 19. Tümen Harp Malzemeleri Sergisi de bu sayede vatandaşlarla buluşmaya başladı.Sabahın ilk saatlerinde çok anlamlı gezi oldu.Burayı bu hale getiren Köy İmamına teşekkürlerimi sunarım.Sırada Atatürk Evi’ ni ziyaret var.
Atatürk Evi.
Restore aşamasında olduğunu, gezemiyeceğimi söylemişlerdi,olsun ben yine de yanına kadar gidip görmek istedim.Restore çalışmaları devam ediyor,mutluluk verici.Şimdi gezemedim ama restorasyon çalışmaları bittiğinde gezerim, Bigalı Köyünden ayrılmadan önce Atatürk Evi hakkında kısa bir bilgi vermek isterim.
Atatürk Evi;Bigalı Atatürk Evi Müzesi Mustafa Kemal’in 19. Tümen karargahı olarak Çanakkale Savaşları sırasında kullandığı ev, Cumhuriyetin 50. yılında (1973 yılında) müze olarak düzenlemiştir.Müzede Atatürk’ün şahsi eşyaları, sivil ve askeri kıyafetleri ile fotoğrafları sergilenmektedir.Bu evin alt katında iki, üst katında üç odası bulunmaktadır. Bunlardan üst katta Atatürk’ün çalışma ve yatak odası ile yaverinin odası bulunmaktadır. Burada Atatürk’ün kişisel eşyaları, deri evrak çantası, sivil ve askeri giysileri, günlük mutfak eşyaları ve fotoğraflar sergilenmektedir.
Büyükanafarta.
Bigalı Köyü’ nde görebildiklerimizi gördük sonra Büyükanafarta köyüne hareket ediyoruz. Büyükanafarta Köyünde iki müze var ikisini de ücretsiz gezebilirsiniz.Birinci Müze Barış Müzesi, Büyükanafarta Köy meydanında ilk durağımız orası oluyor,sonra Küçükanafarta tarafına giderken köyün çıkışına yakın Özay Gündoğan müzesini de ziyaret ediyoruz.
Her iki müzede de savaşın izlerini taşıyan bir sürü materyali görmek mümkün.Özay Gündoğan Müzesinin daha kapsamlı olduğunu söyleyebilirim.
Büyükanafarta Şehitliği.
Çanakkale savaşları sırasında cepheye yakınlığından dolayı bir çok Şehit buraya defnedilmiştir.Son yıllarda yapılan çalışmalarla yerleri tespit ediliyor.Tespit edilenlerin yerleri genelde rütbeli Şehitlerin kabirleri.
Savaş şartlarında köy mezarlığına defnedilen her Şehit için mezar taşı dikilemeyeceği aşikar.Şehitlik köy mezarlığının hemen yanında, Büyükanafarta mezarlığının hemen önünde yer alır.749 şehidin anıldığı şehitlik 2005 yılında yaptırılmıştır Şehitlikte civar arazide yatmakta olan askerlerde anılmaktadır. Şehitlikte yer alan mermer bloklarda Şehitlik haricinde bu alanda çarpışmış Şehit olmuş ve bu civarda yatan askerlerinde ismi yer almaktadır.Büyükanafarta Şehitliğinde Şehitlerimiz için dua ettik,saygımızı sunduk.Şehitlik mezarlık yanında olduğu için tüm burada gömülü olanların ruhlarına da dua edip,
Arıburnu’ na doğru harekete Geçtik.
Damakçılbayırı Yazıtı.
Büyükanafarta-Arıburnu arasında çok önemli bir yer olan Damakçılbayırı’ na uğramayı ihmal etmiyoruz.Burada çok şehit verdiğimiz tarih kitaplarında yazılı.
Damakçılbayırı;Kocaçimentepe’ yi hedefleyen müttefik kuvvetlerinin önündeki önemli bir bağlantı noktası olan Damakçılbayırı ve civarı 09-21 Ağustos tarihleri arasında kanlı çarpışmalara sahne olmuştur.Bu muharebelerde Türkler 2500,İngilizler 4500 kişi zayiat vermiştir.Burada yazılı kitabe üzerinde ”Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal 7. Tümeni 9 Ağustos 1915 günü Damakçılbayırı’na taarruz ettirerek Anzak Kolordusu’ nun 9. İngiliz Kolordusu ile işbirliğini ve Kocaçimentepe yönünde belirecek tehlikeyi önledi” ibaresi yazılıdır.6 Ağustos gecesi 14. Alay’ a bağlı birliklerce tutulan tepe aynı zaman da 150 Türk askerinin esir düştüğü tepedir.Biz Damakçılbayırı’ na vardığımızda yenileme çalışmaları devam ediyordu,gezme,görme imkanı olmadı.
Burada Şehit olan tüm Şehitlerimizin ruhları şaad olsun.
Her Ailede Şehit Yada Gazi Vardır.
O yıllara savaş zamanı derler.Benim iki dedem de Balkan Savaşı Gazi’ si.
Gelibolu’nun kurtuluşu içinde mücadele vermişler.
Dedemin kardeşi ise burada Arıburnu’ nda Şehit olmuştur.Nerede mi yatar?mezarı nerede mi? Arıburnu Yarlarının altı onun yattığı yerdir,mezarının dahi yerini tam bilmeyiz, çünkü o savaş öyle bir savaştı ki……Allah Rahmet Eylesin, Ruhu Şaad olsun.
Arıburnu.
Damakçılbayırı’ ndan sonra bir çok müttefik mezarlığının yanından geçerek Arıburnu’ nun tam altında bulunan Arıburnu Koyuna geldik.Burası Arıburnu ve Arıburnu Koyu.Ne kadar Anzak Koyu demeye çalışsalar da yine de buranın adı Arıburnu Koyu kalacak.
Arıburnu Cephesi; 1915 senesindeki Çanakkale Savaşı’ nın içerisinde yer alan bir cephedir. Bu cephe 25 Nisan 1915 tarihindeki Arıburnu çıkarması ile başlamış olan ve 6 Ağustos 1915 tarihine kadar olan birçok çatışmayı kapsamış olan bir cephedir. Bu cephe bu tarihler arasında açılmış ve üçüncü bir cephe olarak tarihe adını yazdırmış olan Anafartalar Cephesiyle birleştirilmiştir. Arıburnu çıkarması, 25 Nisan 1915 gününde Gelibolu Yarımadası’ nın Ege sahillerinde, Anzak Koyu olarak bilinen kumsal alana Anzak Kolordusu tarafınca yapılan bir çıkarmadır. Müttefiklerin Çanakkale Savaşı komutanı olarak bilinen ve bu seferde öncülük eden General Sır Lan Hamilton’un emrinde bulunan ve kullanabileceği kuvvet 2 Tümen’ li Anzak Kolordusu, iki adet İngiliz tümeni ve bir tane de Fransız Tümeni’ dir.
Mehmetçiğe Saygı Anıtı.
Arıburnu Koyundan ayrılıp Kabatepe yönüne hareket ettik. Kabatepe’ ye vardığımızda yol ikiye ayrılıyordu, düz gidersek Tanıtım merkezine sola çıkarsak Savaş Alanlarına.Biz sola Savaş Alanlarına doğru devam ettik.Bir süre sonra Albayrak Sırtında Mehmetçiğe Saygı anıtının yanındaydık.Anıt yaralı bir Avustralya’lı subayı kucağında taşıyan Mehmetçiği tasvir etmekte.
Kösedere Şehitliği.
Bir süre sonra Kösedere Şehitliğinin yanındayız.
Bu mevkii Kansırt Mevkiinde oluşturulan 16.Tümen 48. Alay cephesidir.
Bu Şehitlikte tespit edilebilen Şehit sayıs 1153 tür.Buraya 48 nci,63 ncü ve 77 nci Alay Şehitleri defnedilmiştir.
Kanlısırt.
Yukarı doğru savaş alanlarına doğru yolculuğumuz devam ediyor. Her adım da bir çok şeyle karşılaşacağımızı biliyoruz.Bir süre sonra Kanlısırt Mevkiindeyiz.
Kanlısırt;Kabatepe ile Conkbayır arasında kalan Kanlısırt’ ın doğu ucunda Kanlısırt Anıtı vardır.Burada ki Anzak ve Türk siperleri birbirine çok yakın olduklarından ölülerin siperden çıkartılıp gömülmesi imkansızlaşmıştı.Bu nedenle burada dökülen kanlardan ötürü buraya Kanlısırt adı verilmiştir.Anıtın üzerinde (Biz vardığımızda restorasyon yapılıyordu ama daha önceden bildiğimden);Anzak Kolordusu 6-7 Ağustos 1915′ de Anafartalar bölgesine çıkartma yapan 9. İngiliz Kolordusunun hedefine ulaşmasını kolaylaştırmak amacıyla 19. ve 16. Tümenlerin savunduğu Arıburun cephesindeki Türk kuvvetlerini yerinde tutmak için taarruz etti.15. Tümen birlikleri çok çetin geçen çarpışmalarda 1520 Şehit,4750 yaralı vermesine rağmen Kanlısırtı kahramanca savundu” yazılıdır.Kanlısırt’ ta sözün bittiği yerdeyiz,burada çok çetin çarpışmalar olmuş.
Siperler.
Tünel.
Kırmızı Sırt 125.Alay Siperleri.
Kanlısırt Yazıtını geçtikten sonra yolun sağ tarafında 125. Alay Siperlerinin olduğu
Kırmızısırt’ a varıyoruz.Kırmızısırt’ a gelince dikkatleri ilk çeken yolun sağ tarafındaki tüneldir. Bu tünellerle yapılan muharebelere lağım muharebeleri denmektedir.Kırmızısırt’ tan 500 metre ilerlemişken Çataldere Şehitliği yazan tabelanın yanından geçiyoruz.Yoldan 500 metre aşağıda ve vadi içinde basamak ile inilmesi oraya girmemizi engelliyor.Ama Çataldere Şehitliği ile ilgili bilgi edinmemize mani değil.
Çataldere Şehitliği ve Anıtı:Yarbay Hüseyin Avni Bey’in mezarının solundan, Çataldere Vadisi’ne taş bloklardan oluşan bir merdiven ile ulaşılmaktadır. Bu mevki, savaşın ana cephelerinden olan Arıburnu’ ndaki Çataldere’ nin doğusundaki Fundalık Sırtı yamacında 19. Tümen cephesidir. 2. ve 5.Tümen birlikleri Mayıs 1915 taarruzlarında bu bölgede savaşmışlardır. Bu şehitlik, 25 Nisan 1915’ten aynı yılın aralık ayına kadar bu cephede şehit olanlarla sargı yerlerinde ağır yaralı olup şehit düşenlerin gömüldüğü yerdir. Ayrıca bu vadi içerisinde 24 Mayıs 1915 ateşkesinde oluşturulan hendeklere de şehitlerimiz toplu olarak defnedilmiştir. Bu şehitliğe 1., 5., 6., 27. ve 57. Alaylardan şehit olanlar defnedilmiştir. Bu şehitlikte kimlikleri tespit edilemeyen şehit sayımız 2.835’tir.
57.Piyade Alay Şehitliği.
Çanakkale’ yi denizden geçemeyen itilaf Devletleri’ nin 25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası’na ve Kumkale’ ye asker çıkarmalarıyla Çanakkale kara savaşları başlamıştır.25-26 Nisan 1915 tarihlerinde Arıburnu’ nda karaya çıkıp Conkbayırı’ nda ilerleyen çıkarma kuvvetleri,19. Tümen K. Kur. Yb Mustafa Kemal’in 25 Nisan günü verdiği ”Ben size savaşmayı değil, ölmeyi emrediyorum.Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve komutanlar geçebilir” emrini uygulayan Türk birlikleri tarafından durduruldu.Bu birliklerden biri Yb. Hüseyin Avni Bey’in komutasındaki 57. Alay’ dı. 57. Alay’ ın başta komutanları olmak üzere 682 kişilik mevcudunun tamamı 25-28 Nisan 1915 tarihleri arasında şehit düşmüştür.Burada kahramanlık destanı yazılmıştır.Bu anıt 57.Piyade Alayı’ nın Şehit askerleri için yapılmıştır.
Bizde saygımızı sunduk,duamızı yapmak üzere şehitlik içinde dolaşmaya başladık.Buralara gelmenin manevi huzurunu yaşıyorum.
Korku Deresi.
Arıburnu’ ndan Arıburnu yarlarına paralel Arıburnu Koyuna kadar inen bir vadi içidir Korku Deresi.Durduğumuz yer Cesarettepe’ de Karanlık Derenin ağız kısmı buradan sızmaya çalışan düşman, mermileri biten Mehmet Çavuş ve takımının süngü hücumu ile durdurulup püskürtülmüştür.
Mehmet Çavuş Anıtı,Cesarettepe.
Cesaret Tepe üzerindeki yolun kuzeyinde, Mehmet Çavuş ve 25 erin anısına 1919 yılında yapılmış olan bu anıt 600 m²lik bir alana yayılmaktadır. Anıtın yapıldığı yer yabancı kuvvetlerin bütün hücumlarıyla (7 Ağustos 1915 taarruzu dahil) durdurulduğu noktayı işaretlemektedir. Bu tepeyi savunmakta olan Türk Birliği, cephaneleri bittikten sonra düşman kuvvetlerine karşı olağanüstü bir direniş göstermiş olduklarından dolayı bu tepeye Cesaret Tepe adı verilmiştir. Anıt; Serçe Tepe, Kanlı sırt ile Şarapnel Vadisi’ne tamamen hakim olabilme amacıyla Türkler ve İngilizler için oldukça önemliydi. Anıtın yerleştirildiği küçük düzlük; kuzeye doğru Kuzey Sahilinde, Suvla Körfezi ve Anafartalar Ovası’na, güneybatıya doğru Arıburnu Yarları ve Sfenks’ e hakim bir noktadadır.Onlar bir avuç Mehmetçik’ti ama koca bir orduyu durdurdular.O yüzden bu tepenin adı Cesarettepe olmuştur.
Hepsinin karşısında saygı ile eğilip,dualarımızı ediyoruz.
Suvla Koyu ve Büyük Kemikli Burun.
Cesarettepe’ nin nasıl bir hakim noktada olduğu bu manzarayı gördükten
sonra daha iyi anladım.
Cesarettepe’ den 57.Piyade Alayı’ na son bir bakış yapıp,saygımızı sunup,
Conkbayırı’ na hareket ediyoruz.
Mesudiye Topu
13 Aralık 1914 tarihinde Çanakkale Boğazına sızan İngiliz denizaltısı tarafından batırılan Mesudiye Zırhlısından sökülerek buraya konmuştur.Batırılan Mesudiye Zırhlısında
35 denizcimiz Şehit olmuştur.
Conkbayırı Yazıtları.
Yazıtlar şu anda restorasyon aşamasında, belli zaman çerçevesinde tabii ki eskiyorlar.
Tam bitince tekrar görmek gerek.
Conkbayırı.
Muharebelerin tartışılmasız en önemli noktası olan Conkbayırı,Sarıbayır adını alan tepeler silsilesinin en stratejik noktasıdır.Hem Arıburnu hem de Anafartalar bölgesine hakim,258 metre yüksekliğindedir.7-10 Ağustos tarihinde göğüs göğüse vuruşmalara sahne olan Conkbayırı Çanakkale Muharebelerinin sembol yerlerinin başında gelmektedir.8 Ağustos tarihinde, tepenin batı yamacını ele geçiren Anzaklar 10 Ağustos sabahı Mustafa Kemal’in bizzat yönettiği ani ve büyük süngü hücumuyla geri atılmıştır.Ne mutlu bize ki, buraya kadar geldik,tüm şehitlikleri gezdik,savaşın en acı anlarına şahitlik ettik.Ne mutlu bize ki şimdi, Mustafa Kemal’in savaşı idare ettiği Conkbayırı’ ndayız.
Conkbayırı Ve Atatürk.
Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal 10 Ağustos 1915 günü Saat 04.30′da Conkbayırı’ nda kırbacı ile taarruz emri verdikten kısa bir süre sonra harekatı tepe üzerine izlerken bir şarapnel parçası göğsünün sağ tarafına isabet eder. Şans eseri parçalanan cep saati sayesinde mutlak bir ölümden kurtulur. Allah bu kahraman vatan evladını Türk Milleti’ne bağışlar Parçalanan cep saatini o günün anısına Liman Von Sanders’ e verir.Liman Von Sandres kendi aile armasını taşıyan saatini Mustafa Kemal’ e hatıra olarak verir.
Üsteğmen Nazif Çakmak Şehitliği.
9.Tümene bağlı 64.Piyade Alayında bölük komutanıydı.
8 Ağustosta saldırıya geçen Yeni Zelanda kuvvetlerine karşı Conkbayırı Zirvesini
savunurken Şehit düştü.Mareşal Fevzi Çakmak’ ın küçük kardeşidir.
Conkbayırı Türk Siperleri.
Conkbayırı Atatürk’ün Gözetleme Yeri.
Conkbayırı’ nın ne kadar büyük bir öneme sahip olduğu bu noktadan daha net gözüküyor.Anafartalar ovası,Suvla koyu,Büyük ve Küçük Kemikli Burun,Ege Denizi bu hakim noktadan net olarak gözükmektedir. Burayı elinde bulunduran savaşı galip bitirir.Ayrıca Conkbayırı’ ndan Çanakkale Boğazı da net olarak gözükmektedir.
Dahi Komutan Mustafa Kemal,Conkbayırı’ nın önemini bildiğinden burasının savunulması için her şeyi göze almıştır.
Conkbayır’ ndan Ayrılış.
Conkbayırı’ nda uzun süre geçirdik.Tüm savaş alanlarını gezmenin iç huzurunu,
Conkbayır’ nda olmanın başka bir duygusunu yaşayarak Kemal Yerine doğru hareket ettik.Ama Conkbayırı’ ndan tam olarak ayrılmadan geriye dönüp Atamıza ve Conkbayırı’ na bir kez daha baktık.
Atatürk’ün Conkbayırı’ na gelirken geceyi geçirdiği yer.
Kemal Yeri.
Çoğu Yazıt’ta olduğu gibi Kemal Yeri’ nde de Restorasyon çalışmaları devam ediyordu.Mutluluk verici bir şey,tabii ki yenilenmeli, daha da güzel hale getirilmeli. Yazıtta yazılanlar şu anda yok ama ben daha önce yazılı olanları ve Kemal Yeri’ nin hikayesini biliyorum, bahsedeyim.
Kemal Yeri Anıtı;Conkbayırı-Kocadere Köyü arasındaki yolun sağ tarafında bulunan,savaş esnasında ATATÜRK tarafından karargah olarak kullanılan yer.
Kemal Yeri Kitabesi;Kemal Yeri’ne 1982 yılında bir anıt yapılmış ve anıtın üzerine Atatürk’ün şu sözleri yazılmıştır:”Benimle beraber burada muharebe eden bütün askerler kesin olarak bilmelidir ki,bize verilen namus görevini eksiksiz yapmak için bir adım geri gitmek yoktur. Uyku, dinlenme aramanın, bu dinlenmeden yalnız benim değil, bütün milletimizin sonsuza kadar yoksun kalmasına neden olacağını hepinize hatırlatırım”
M.Kemal Atatürk
Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi.
Türkiye’de eşi benzeri görülmemiş kahramanlık hikayelerinin yaşandığı Çanakkale Savaşları’ nın sonsuza kadar hatırlanması ve yeni yetişen nesillere Çanakkale ruhunu aktarmak ve bu ruhun gelişmesine katkı sağlamak amacıyla projelendirilmiş olup 7 Haziran 2012 tarihinde ziyaretçilerin hizmetine açılmıştır. Bu kısa tanıtım ve benim bir kaç fotoğraf koymam bile Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi’ nin nasıl bir öneme sahip olduğuna kafidir. Tüm savaş alanları gezilmeli,tanıtım merkezi gezilmeli ki Çanakkale Savaşı daha iyi anlaşılmalı.
Alçıtepe Salim Mutlu Müzesi.
Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi Ziyaretimizden sonra istikametimiz Alçıtepe oluyor. Alçıtepe’ de bulunan rahmetli Salim Mutlu’nun kendi çabaları ile yaptığı ölünce de çocuklarının devraldığı müzede kısa bir gezi yapıyoruz.
Seddülbahir Ve Ertuğrul Koyu.
Alçıtepe’ de biraz alışveriş yaptıktan sonra bir sonraki durağımız ve geceyi geçireceğimiz yere Seddülbahir’ e varıyoruz.Seddülbahir’ de geceyi geçireceğimiz Ertuğrul Koyuna iniyoruz..Seddülbahir’den ve geceyi geçireceğimiz Ertuğrul Koyu’ ndan
kısaca bahsetmekte fayda var.
Seddülbahir;Çanakkale ili,Eceabat ilçesinin Gelibolu Yarımadasının en uç noktasında Ege Denizi ile Çanakkale boğazının birleştiği bir noktadır. Seddülbahir o tarihlerde olduğu gibi günümüzde de çok stratejik öneme sahiptir.Ertuğrul Tabyası,Ertuğrul Koyu,Seddülbahir Kalesi,Yahya Çavuş Anıtı, İlk Şehitler Anıtı Seddülbahir’ dedir.
Ertuğrul Koyu;Gözcübaba Tepe,Seddülbahir Kalesi,Harapkale Tepe arasında kalan 250 metreye 10 metreye kumluk sahildir.25 Nisan 1915 ‘de Müttefik Güçleri Ertuğrul Koyuna çıkarma yapmış, bu koy Fransızların ve İngilizlerin ana ikmal noktası olarak kullanılmıştır.
Ertuğrul Koyu aynı zamanda Ertuğrul Tabyalarının tam altındadır.Ertuğrul Tabyalarının olduğu tepede Yahya Çavuş ve takımı buraya çıkarma yapan kendilerinden 25 kat daha fazla düşmana 32 saatten fazla aman vermeyerek Ertuğrul Koyunu ve Ertuğrul Tabyalarını savunmuşlardır.
Biz bu gece İngilizlerin çıkarma yaptığı ve İngiliz Mezarlığının olduğu Ertuğrul Koyunda kamp yapacağız.
Ertuğrul Koyu.
Seddülbahir ve Ertuğrul Koyundan kısaca bahsettim.
Burası küçük bir koy ve Ertuğrul Tabyalarının hemen altında da İngiliz Mezarlığı var.Tek bir işletme vardı koyda, rica ettik çok cüzi bir miktara bahçesinde kamp atmamıza müsaade etti, duşu da var(Milli park içinde her yerde kamp yapılmıyor).
Gelibolu Yarımadası Şehitlere Saygı Turu’ nun 3 ncü günün akşamındayız ve uzun bir gün oldu.Bu gün çok anlamlı yerler gördük, savaş alanlarını gezdik, Şehitlerimize saygımızı sunduk, dualarımızı okuduk.Gün sonunda Gelibolu Yarımadasının en uç noktasında, batıdaki Seddülbahir’ e geldik ve geceyi Ertuğrul Koyunda geçireceğiz.
Yarın Seddülbahir’ de gezilecek ve ziyaret edilecek çok yerler var,sabah onları gezip son güne öyle başlayacağız.
3 ncü Gün Bigalı-Büyükanafarta-Arıburnu-Kanlısırt-57. Piyade Alay Şehitliği-Cesarettepe-Conkbayırı-Alçıtepe-Seddülbahir-
Ertuğrul Koyu:57 KM
Powered by Wikiloc
Discussion about this post