Anadolu 2025 turumda 10 günü geride bıraktım 11’nci günde hüküm süreceğim.
Anadolu’nun farklı coğrafyalarında,kültürlerinde yol almaya devam ediyorum.Bazen daha önce gördüğüm yerde,bazen de ilk defa gördüğüm yerlerde yol alıyorum.Güzel anılar biriktirip,heybeme koyuyorum.Dün; uzun bir rota kat edip 2020 yılında Ferdi ile yaptığımız Zafere Giden Yol projemizde girmeyi düşündüğümüz ama covid karantinası nedeniyle giremediğimiz Döğer’e girdim.Emre Gölü kenarında kamp yaptım.Vardığımda müthiş bir fırtına vardı, gece de hüküm sürdü, sabah ise ortalık süt liman.Hatta çadır bile nemlenmiş.Evet güne başlama hazırlığındayım,peki bugün neler yapacağım kısa bir özet geçeyim; Frigya’dayım ve bir süre Frigya’da yol alacağım bakalım neler varmış.Yakın tarihimizi işlediğim bir çok projem oldu,o projelerde bir çok Şehitlik ziyaret etmiştim ama ziyaret edemediğim,atladığım bir Şehitlik var oraya ziyaretim olacak.Sonra Akören’e ulaşmayı hedefliyorum.Evet yaşayacağım günün uzun özeti böyle,bakalım bu özetin geniş açılımı nasıl,benimle beraber yaşamak istiyorsanız hayde güne başlayalım.
11 nci Gün 21 Haziran 2025 Emre Gölü-Frigya-İhsaniye-Anıtkaya-Akören:
Gecelediğim Emre Gölü kampında sabah 06:00 gibi uyandım.Nemlenen çadırımı hemen güneşin kollarına serdim.Hazır fırtına yok, güneşte ortalığı ısıtıyor,çeşmede çok yakın
elimi yüzümü yıkayacağıma hortumumu devreye sokup sabah duşumu aldım.
Sonrasında da kahvaltı ve toparlanma.Saat 08:00 gibi de yola çıkmaya hazırım.
Yola çıkmadan önce Ferdi’nin beni de alıştırdığı kamp yeri ayrılık pozumu afili
bir şekilde alıp güne başladım.
Afili pozumu verdim yola çıkacağım derken köpekler yüzünden gece domuzlar geldi
sandığım fakat kısa süre sonra vatandaşın ayağından bağlayıp otlamaya bıraktığı at, ipi nihayet kopardı.Arkadaş deli gibi bir sağa bir sola koşturuyor.O koştururken bende tripot
ve telefon derdindeyim,bir çifte hepsini mahveder.
Emre Gölü.
Akşam geldiğimde fırtına ve hava kararmaya yakın olduğundan Emre Gölü ile haşır neşir olamamıştım.Sabahın ilk saatleri ile Emre Gölü’ne ziyarette bulundum.Gerçekten de Anadolu’nun bağrında güzel bir atmosferle karşılaştım.Bu karşılaşma ile arzu ederseniz
Emre Gölü’nden ve kıyısından biraz bahsedeyim,
Emre Gölü: İhsaniye ilçesine bağlı Döğer kasabası ve Frig Vadisi sınırları içinde olup, Afyonkarahisar‘a 50 Km.mesafededir. Göletin yüzölçümü yaklaşık 5 km², derinliği ise bazı bölgelerde 3 metrenin üzerindedir. Göleti ziyaret aynı zamanda Frig vadisindeki bir çok tarihi eserinde görülmesine vesile olmaktadır. Gölün kıyısında Frig Kaya Anıtlarının yanında bulunan Yunus Emre tekkesini de ziyaret edebilirsiniz. Emre Göleti’nde piknik alanı ve sosyal tesis bulunmaktadır, gölette gezmek için kano mevcut olup, bisiklet ve ATV motosikletler ile de çevreyi turlayabilirsiniz.Ayrıca Kaymakamlığımız tarafından hayata geçirilen ‘’Frig Vadisi Turizm Geliştirme Projesi‘’ kapsamında Frig eserleri ve motifleri temel alınarak hazırlanan ‘’Kral Midas‘’ adlı Frig kayığı, sizi gölde güzel bir geziye çıkarabilir.Kaynak:T.C. İhsaniye Kaymakamlığı
Aslankaya Tapınağı:İhsaniye ilçesi, Döğer Kasabası, Üçlerkayası Köyü arasında bulunan Emre Gölü kıyısındadır. Aslankaya, yüksek bir kayanın güney yüzü, dikey kesilmiş üçgen çatılı bir tapınak cephesidir. Üçgen çatının kiriş boşluklarında karşılıklı iki sfenks (insan başlı aslan), ana cephede niş içinde iki aslan arasında Kibele bulunmaktadır. Ana cephe geometrik desenli kabartmalarla süslüdür. Anıtın iki yan yüzleri de kesilmiş, kuzey yanına kükremiş ve iki ayağı üzerine şaha kalkmış bir aslan yapılmıştır. M.Ö. 7’inci yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.Kaynak:Kültür Portalı
Frigya….
Güne Emre Gölü kenarından başlıyorum ve sabahın ilk saatleri ile birlikte Frigya’yı gezeceğim.Ben rota ve Frigya hakkında araştırma yapmış GPS cihazıma konumları atmıştım ama Emre Gölü kenarındaki gezi rotası her şeyi belirtmiş.Benim rotamda buna paralel olacak,madem Frigya bölgesini gezeceğim gelin bu Frigya nedir bir bakalım.
Frigya:M.Ö. 3000-2000 yıllarını kapsayan Eski Tunç döneminden başlayarak günümüze kadar hüküm süren uygarlıklar içerisinde Frigler ayrı ve özgün bir yere sahiptir. Hititlerin M.Ö. 1700’den başlayarak 500 yıl süren egemenliklerinin ardından M.Ö. 1200 yıllarında parçalandıkları sırada, Anadolu’ya batıdan gelen ve sonradan adlarına Frig denilen bir kavim göçü başlamıştır. Bu göçler sırasında Anadolu,400 yıl süren karanlık bir dönemin ardından M.Ö. 8. yüzyılın II. yarısında (M.Ö. 750) Friglerin siyasi üstünlük elde etmeleri ile aydınlanmış ve Frigler efsanevi kralları Midas döneminde güçlü bir devlet konumuna gelmişlerdir. Afyonkarahisar bölgesi de Friglerle bu dönemde tanışmış olmalıdır. Hititler gibi Anadolululaşan ve Afyonkarahisar-Eskişehir-Kütahya illerinin birleştiği bölgede özgün bir kültür oluşturan Frigler bu bölgede kült mezar ve mezar anıtları biçiminde, büyük boy kaya blokları üzerine işlenmiş Ana Tanrıça Kübele kültüne ait tapınak cepheleri ile yine Ana Tanrıça Kübele kültüne ait aslan kabartmalarıyla dünyanın en ilginç ve en değerli eserlerinin yaratılmasını sağlamışlardır. Özellikle Afyonkarahisar’ın kuzeyinde bulunan Göynüş Vadisi ve Döğer Bölgesi’nde bulunan Aslantaş, Yılantaş, Matlaş, Kapıkaya I ve Kapıkaya II gibi dünyada eşi bulunmayan Frig Kaya Anıtları bunların başlıcalarıdır. Frigler M.Ö. 6. yüzyıl sonlarından itibaren siyasi üstünlüğü yitirmiş olmalarına rağmen Afyonkarahisar ve çevresinde Frig kültürü, dini, mitolojisi yüzlerce yıl daha devam etmiş, bölgede bin yıl Frig dili konuşulmuştur.Dünyada eşi bulunmayan kaya anıtlarını yapan Friglerin ardından bölgede hüküm süren Roma ve Bizans dönemlerinde de Şifalı Frigya topraklarında tüf kaya kütleleri insan eliyle oyularak, günümüze kadar ulaşan Metropolis, Bin İnler, İnpazarcık, Ornaş gibi yerleşim birimleri, Avdalaz, Demirli, Bayramaliler, Asar Kale gibi savunma mekânları, Selimiye, Alanören, Devrent, Elicek gibi mezar odaları, Kırkinler gibi dini mekânlar, Yedikapılar gibi yer altı yerleşimleri meydana getirilmiştir.Kaynak:T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Antik Kral Yolu.Kamp yaptığım Emre Gölü’nden ayrıldıktan ve daha kaslarım bile ısınmadan 3 kilometre ilerideki Antik Kral Yolu’na vardım.Sabahın ilk saatlerinde Kral Yolu’ndayım.Hem gezip,
hem de Kral Yolu hakkında bilgi vereyim.
Frig Kral Yolu: Bu tarihi antik yol, binlerce yıllık bir geçmişe sahip, toplamda 500 kilometrelik bir uzunluğa sahip olduğu söyleniyor. Çok eskilerden, binlerce yıl öncesinden
bu yolu kullananların, kullanmış oldukları araçlarını ise, hayal etmek çok uzak olmasa gerek.Yolun bazı bölümleri öylesine derin ki, zaman zaman iki ila, iki buçuk metrelik derinliğe sahip olan yerler var, düşünün buradan geçen ve binlerce yıldır bu yolu kullanan metal tekerlekli bir araç bu kayaları aşındırarak, burada derin bir iz bırakmış. Adeta bir bıçak gibi koca kayayı aşındırarak ikiye ayırmış. Çok yakından incelendiğinde derinlikten bahsettiğimiz alanda, yolun sağ ve sol bölümünde bulunan ve burada o devirde geçen araçların, kayalar üzerinde sürtünmeden kaynaklı, uzun çizgiler oluşturduğunu sizlerde görebilirsiniz.Düşünün her bir çizgiyi, bir alttaki çizgi ile arasındaki zaman farkının en az
100 yıl olduğunu düşünürseniz, akla hayale gelmeyecek rakamlar ortaya çıkıyor. Yani sizin anlayacağınız bu yol, binlerce yıl boyunca Frig krallığı tarafından kullanıldığından dolayı, aşınarak bu hale gelmiş. Kim bilir o dönem de bu tarihi yoldan kaç kral geldi geçti.Frig Vadisi içerisinde bulunan kral yolu ücretsiz olarak gezilebilmektedir.Kaynak:www.frigyaafyon.com
Kral yolundan ayrıldım,Bayramaliler tarafına devam edeli daha 300 metre kadar olmuştı ki bu arkadaş ve fotoğraf karesinde görülmeyen iki arkadaş daha bana karşılama merasimi yaptılar.Gerçi bana bir şey yapacakları yok,kayalığın ardında sürü var,onları koruyorlar.Onların yaptığı sadece ”agam bu tarafa gelme,biz varız haaaaa….”demek.
Bayramaliler yolunda volkanik arazinin çeşitli oluşumlarını görmek mümkün,
bunlardan bir kaçını burada paylaşmak istedim.
Öyle bakına bakına, etrafımı anlamaya çalışa çalışa Bayramaliler köyüne kadar geldim.Bayramaliler köyünde Peri Bacaları görülmeye değer.Bu güzel peri bacalarını seyredeceğim bir o kadar da güzel çeşmeyi görünce dayanamadım,sürdüm cezveyi ocağa.Kahve bu manzarada içilir be kardeşim.
Bayramaliler Peri Bacaları: Volkanik arazilerde görülen peri bacaları, sellenme sularının neden olduğu, farklı aşınma sürecinde oluşan sütun, pramidal sütun görünüşlü yer şekilleridir. Afyonkarahisar ilinin jeolojik yapısı gereği, volkanik arazi üzerinde bulunan İhsaniye, İscehisar, Bayat ve Bolvadin ilçelerinde değişik biçimlerde, şapkalı veya şapkasız çok sayıda peri bacaları bulunmaktadır.İhsaniye İlçesi sınırları içinde yer alan Frig Vadisinde bulunan peri bacaları, Döğer Kasabası, Bayramaliler Köyü ve Ayazini Köyü bölgelerinde şapkalı, şapkasın sütun halinde farklı şekillerde oluşumlara sahiptir. Kaynak: Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Bayramaliler’den Demirli köyüne oradan da Göynüş Vadisine geldim.Göynüş Vadisi hakkında bilgi sahibi olduktan sonra geziye devam ederim.
Frigya Göynüş Vadisi:Afyonkarahisar-Eskişehir devlet karayolunun 36’ncı kilometresinden kuzeybatıya (sola) sapılarak 2 kilometrelik bir yolculuktan sonra ulaşılır. İhsaniye İlçesi Kayıhan Beldesi’ndedir. Frig Dönemi’ne ait yerleşimin olduğu Frig Vadisi’nde yaklaşık 10 metre yükseklikte dik kayalar vardır.Bu kayaların cephelerinde kare görünümlü küçük kapı boşlukları bulunur. Bu kapılardan içeri girildiğinde odalarla karşılaşılmaktadır. Bu odalar Frig Dönemi’ne ait kaya mezar odalarıdır. Vadi içinde kale, Aslantaş, Yılantaş, Maltaş ve Kumcaboğaz anıtları vardır.
Göynüş Vadisi’ne gelince yönümü Maltaş yazan tabela tarafına çevirdim yaklaşık
500 metre yol aldıktan sonra Maltaş Frig Anıtı’nın olduğu bölgedeyim.
Şimdi Maltaş Frig Anıtı’nı gezme ve içeriğini öğrenme zamanı.
Maltaş Frig Anıtı: İhsaniye İlçesi, Kayıhan Beldesi sınırlarında, Göynüş (Köynüş) Vadisi’nin güneybatı köşesinde, vadiyi batıdan sınırlayan Akkuş Yuvası Kayalıkları üzerinde bulunan bir açık hava tapınım alanıdır. Birbirine yakın Aslantaş ve Yılantaş anıtlarından yaklaşık 500 metre uzaklıkta olup, günümüzde zemine gömülü durumdadır.İçinde hazine saklı olduğuna inanıldığı için yöre halkınca “Maltaş” ya da “Malkaya” adıyla adlandırılmıştır. Bölgedeki diğer Frig kaya anıtları ile birlikte MÖ 8.-6. yüzyıllar arasına tarihlendirilmektedir.Anıt cephesinin 2,60 metre arkasında niş ile aynı aksta bir kuyu bulunmaktadır. Yamuk dörtgen formlu, üst taraftan aşağıya doğru daralmakta olan kuyu 9,13 metre derinliğindedir. Kuyu içerisinde iki adet kademe dikkat çekicidir. Bu kademelerin kurban ayinlerinin gerçekleştirildiği ahşap platformlarla ilişkili olması muhtemeldir.Kaynak: Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Maltaş Frig Anıtından geri dönüp geldiğim yola döndüm burada da Aslantaş ve Yılantaş kaya mezarları mevcut.Aslantaş’ın kabartmalarını net görebildim ama Yılantaş’ta bir şey göremediğim için onun fotoğrafını buraya koymadım.
Aslantaş: Aslantaş kaya mezar odasının ön yüzündeki kapı boşluğunun her iki yanında ayağa kalkmış, karşılıklı iki heybetli aslan ve ayakları altında birer yavru aslan ile kapı üstünde hayat ağacını andıran kütle ve bunun üstünde her iki yana uzanmış kanatlı güneş kursu, kabartma olarak yapılmıştır. Mezar odası, hafif tonoz tavanlı, sol tarafta ölüyü yatırmak için kline (sedir) bulunan küçük bir hücresi vardır. Aslantaş’ın önemli bir Frig kralın mezarı olduğu ve M.Ö.7’nci yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. M.Ö.13’üncü yüzyıla ait olduğu da yeni yapılan incelemelerle söylenmektedir.
Yılantaş: Aslantaş’ın batısında aynı kayalıkların bulunduğu yerdedir. Anıt parçalandığı için üçgen tavan kirişleri görülmekte olup, anıtın dış tarafında bir aslan kabartmasının sadece baş ve bir ayak kabartması günümüze kadar gelebilmiştir. Kapıda, Medusa başlı yılan kabartması ile iki yanında da mızraklarıyla yılana saldıran iki savaşçı vardır. Bugün ters dönen kayanın altında olduğundan görülmemektedir. İçerdeki klinede bulunan hurma yapraklı sütun başlığı Frigler’in Çukurova’ya indikleri dönemlerde M.Ö.700 yıllarında yapıldığını göstermektedir.
Frigya’da geceledim, planladığım şekilde öğleye kadar gezimi tamamladım ve Kayıhan’dayım.Kayıhan İhsaniye’ye bağlı büyük bir belde.Belde içine girip ilerledim
ve belde dışına doğru aradığım gibi bir yer bulunca öğle molası verdim.
Burada hem yemeğimi yedim hemde dinlendim.
Kayıhan -İhsaniye arası 9 kilometre kadar, ekin tarlalarının arasında İhsaniye’ye kadar
yol aldım.İhsaniye’ye 2020 yılında Ferdi ile beraber Yiğitpınar tarafından gelmiş transit geçiş hakkımızı kullanmıştık.Bugün ise ben Kayıhan bölümünden giriş yaptığımdan ilçe merkezine girdim,merkezini de görmüş oldum.Ayrıca öğleden sonraki bölümde başka ilçe yada belde olmayacağı için günlük alışverişimi burada yapıp yola devam ettim.
İhsaniye: Afyonkarahisar’ın 35 km kuzeyinde tabiat ve tarihin en cömert davrandığı ilçelerimizden birisidir. 1959 yılında ilçe olmuştur. 90.900 hektar alana sahip olan İlçemiz Afyonkarahisar Ovası’ndan kuzeye doğru gidildikçe kademeli olarak yükselen 1250-1500 metre rakımlı bir platonun üzerinde olup karasal bir iklime sahiptir. İlçenin Gazlıgöl Beldesinde Kızılay Madensuyu Fabrikası bulunmaktadır.
İhsaniye çıkışında yönümü Susuzosmaniye-Anıtkaya tarafına çevirdim.
Amacım Anıtkaya’ya gitmek,önümde 9 kilometre kadar bir yol var.
Evet arkadaşlar,ben bugün bir eksiği tamamlayacağım.Malumunuz yakın tarihimizle
ilgili bir çok proje yaptım,bu projelerde tüm şehitlikleri gezmeye,dua etmeye,
saygı duymaya çalıştım. Ama bazı noktada tespit edemediğim, atladığım yada
dersimi iyi çalışmadığım için ziyaret edemediğim Şehitlikler oldu.
Şimdi bunu telafi zamanı, Anıtkaya Şehitliğini ziyaret edeceğim.
Anıtkaya Şehitliği:Afyonkarahisar-Kütahya karayolu üzerinde, Anıtkaya Kasabası’ndaki bir höyük üzerinde üst terasta, Kurtuluş Savaşımız sırasında 28 Ağustos 1922 günü 13’üncü ve 20’nci Alaydan şehit olanların anısına 1924 yılında piramidal bir anıt dikilmiştir. 1972 yılında çevre düzenlemesi yapılmıştır.Kaynak: Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Anıtkaya Şehitlik ziyaretimden sonra Afyonkarahisar-Kütahya yoluna çıktım.
Afyonkarahisar tarafına rüzgarı da arkama alarak pedallamaya başladım.Bayramgazi yakınlarına kadar çıkış ağırlıklı olan yol sonra inişe geçince rüzgar beni son sürat Afyonkarahisar tabelasının önüne kadar attı.
Tabelayı gördüm ama il içine girmeyeceğim.
Evet il merkezine girmeyecek İzmir tarafına yöneleceğim ve Akören bölgesinde kalacağım.Karahisar Tüneline girmeden eski yoldan biraz tırmanışlı yol alarak arıtmanın
üst tarafından Afyonkarahisar-İzmir yoluna çıktım.Akören’e bundan sonrası iniş salar kendimi giderim derken bir kaç saattir açıp kapanan hava yağmuru boşaltıverdi.O trafikte ana yolda yağmura yakalanmak gün sonu hiç iyi olmadı.Yarım saatlik sağanak yağmur her yeri göle çevirmeye yetti.Bereket sığınacağım bir yer var 26 Ağustos Tabiat Parkı.
Akören 26 Ağustos Tabiat Parkı.
Aslında bugün planlamamda Büyük Taarruz Şehitliği ve Mustafa Kemal Atatürk Anıtı ziyareti de vardı ama olmadı, sırılsıklamım ve üşüyorum.Ziyareti yarına sabahın ilk saatlerine bırakıp 26 Ağustos Tabiat Parkına giriş yaptım.Daha önce işletenler yok, bu iyi işte yeni işletenler anlayışlı makul sayılabilecek bir ücretle kalmama izin çıktı.Daha önce iki defa kaldığım alana geçip çantaları indirdim ve çeşmede güzelce yıkadım.Sonrada üstümdeki ıslakları çıkarıp hem onları yıkadım hem de kendim yıkandım.Kuru kıyafetleri giyince de ısınmaya başladım.Yağmur sonrası rüzgar olmadığından yerler ıslak o yüzden önce yemeğimi yedim hava kararmaya yakında ıslak zemine aldırış etmeden çadırı kurdum.Evet bu gece buradayım, alışık olduğum bir yer o yüzden güvenle uyuyabilirim.Bugün Frigya’yı gezdim,Anıtkaya Şehitliğini ziyaret ettim, yağmura yakalandım ve Akören’de geceliyorum. Yarın sabah ilk işim Büyük Taarruz Şehitliği ve Mustafa Kemal Atatürk Anıtı ziyareti olacak ve Sandıklı tarafına yol alacağım.Takip etmeye, okumaya devam edin sağlıcakla kalın.
11 nci Gün 21 Haziran 2025 Emre Gölü-Frigya-İhsaniye-Anıtkaya-Akören:78 KM
ANADOLU 2025 (11.Gün Emre Gölü-Frigya-İhsaniye-Anıtkaya-Akören)
Discussion about this post